Danas se smatra da je HPV uzročnik karcinoma grlića materice, prekanceroznih lezija grlića, vagine i vulve kao i kondiloma na perinumu, vulvi, vagini i grliću materice.
Humani papiloma virusi (HPV) ima oko 200 tipova, a 40 je specifično za anogenitalnu regiju.
S obzirom na tkivo koje inficiraju, humani papilomavirusi dijele se na kožne (kutane), mukokutane i sluzničke (mukozne) tipove. Sluznički tipovi HPV-a pokazuju sklonost prema mnogoslojnom pločastom epitelu te inficiraju anogenitalni i aerodigestivni trak. Najvažniji genotipovi iz te skupine su: 6, 11, 13, 16, 18, 30-35, 39, 40, 42-45 i 51-69. Kožni tipovi HPV-a pokazuju sklonost prema orožalom mnogoslojnom pločastom epitelu i većinom zahvaćaju epitel kože, stoga se rijetko mogu naći na anogenitalnim mjestima ili unutar oralne mukoze. Najvažniji genotipovi su: 4, 7, 10, 26-29, 37, 38, 41, 48 i 49.
S obzirom na onkogeni potencijal, odnosno potencijal izazivanja malignih promjene, mukozni tip HPV-a danas se dijeli na dvije skupine: niskorizični i visokorizični HPV
Najčešći visokorizični tipovi su HPV 16, 18, 31, 33, 35 i 45, visokog su onkogenog potencijala i smatraju se uzrokom karcinoma grlića maternice te ih nalazimo kod skvamoznim intraepitelnim lezijama visokog stepena (HSIL, engl. high-grade squamous intraepithelial lesion), odnosno CIN 2 i CIN 3. HPV 16 ima najveći onkogeni potencijal i odgovoran je za otprilike polovinu svih slučajeva karcinoma grlića maternice, a HPV 16 i 18 zajedno uzrokuju više od 70% svih karcinoma vrata maternice širom svijeta. HPV 16 osim karcinoma vrata maternice uzrokuje i karcinom vagine, vulve, penisa, usne šupljine, orofarinksa i tonzila. Visokorizični tipovi se razlikuju od niskorizičih po tome što se njihova DNA ugrađuje u genom zaraženih ćelija (te se pojačava ekspresija virusnih onkogena E6 i E7), vodi do transformacije ćelija, proliferacije ćelija i klonalne selekcije. HPV 31 i 33 su visokorizični tipovi koji izazivaju i kondilome, karcinom grlića materice i prekancerozne lezije grlića, vagine i vulve.
Najčešći niskorizični tipovi su HPV 6 i 11. Uzrokuju 95% benignih genitalnih bradavica (tj. šiljastih kondiloma) i laringealnih papiloma, a javljaju se i u skvamoznim intraepitelnim lezijama niskog stepena (LSIL, engl. low-grade squamous intraepithelial lesion), odnosno CIN 1 (cervikalna intraepitelna neoplazija). Kod infekcije HPV tipovima niskoga rizika, DNA je prisutna u episomalnom obliku i ne ugrađuje se u genom domaćina te dolazi do potpune ekspresije virusa, ćelijske proliferacije, pojave koilocita i smrti ćelija. Sposobnost izazivanja malignih promjene je niska, stoga ih se rijetko povezuje s invazivnim karcinomom grlića maternice.
HPV infekcija
Životni ciklus HPV-a slijedi program diferencijacije epitelnih ćelija domaćina. Ciklus počinje u bazalnim ćelijama, a završava terminalno diferenciranim pločastim ćelija. HPV prvo inficira nediferencirane bazalne epitelne ćelije koje su jedine ćelije u pločastom epitelu sposobne za dijeljenje, čime se omogućuje uspostavljanje perzistentne (trajne) infekcije, a potom se nove virusne čestice proizvode u diferenciranim ćelijama kćeri u najvišim epitelnim slojevima. Međutim, bazalne epitelne ćelije nisu lahko dostupne s obzirom da su zaštićene s nekoliko slojeva diferenciranih ćelija, stoga da bi došlo do infekcije HPV-om, čestice virusa moraju dobiti pristup bazalnom epitelnom sloju što se ostvaruje preko mikrotraume epitela. Dakle, virus ulazi preko mjesta ozlijede u bazalne ćelije. Mjesto ozljede grlića može biti ranica, upala i sl. stoga je veoma važno da je grlić zdrav i da je pokriven pločastim epitelom koji je brana ili zaštita za ulazak HPV-a. Sve infekcije grlića izazvane bakterijama, gljivicama, parazitima, virusima i drugim uzročnicima treba intenzivno liječiti, jer jedino zdrav grlić materice najbolja zaštita za razvoj prekanceroznih lezija i karcinoma grlića materice.
HPV tipizacija je metoda pregleda kojom se otkriva da li je osoba HPV pozitivna i koji tip virusa je prisutan. Uzorak za HPV tipizaciju se uzima u obliku brisa iz grlića materice pomoću četkice i šalje labaratoriju za obradu.
Pomoću Papa testa se može postaviti sumnja na prisustva HPV virusa u ćelijama, a kolposkopskim pregledom na grliću se može pronaći promjena epitela grlića ili vagine koja ukazuje da je HPV prisutan kod pregledane žene.
: Ginekološki Centar ,,Dr Mahira Jahić”
: Stupine C2 (pored hotela Tuzla)
: Termin pregleda ili više informacija možete dobiti na: 035 258 450 ili 060 34 77 222