Folna kiselina ili vitamin B9 izolirana je 1941. god. iz lišća špinata(lat.Folium) po čemu je i dobila naziv. Radi se o jednom od najvažnijih otkrića medicine 20. stoljeća, odnosno spoznaji da se suplementacijom folne kiseline smanjuje postotak oštećenja nervnog sistema novorođenčeta za 50 do 80%. Folna kiselina je nutritijent koji omogućava normalan rast i razvoj, a posebno je važna za normalnu funkciju nervnog i probavnog sistema, spolnih organa, te za normalno stvaranje bijelih krvnih stanica.
Kritično razdoblje je između 21. i 27. dana gestacije, pa se preporučuje, dnevni unos od 400 µg za cijelo vrijeme reproduktivnog razdoblja. Rizik od toksičnosti je nizak, jer je folna kiselina topljiva u vodi i uklanja se putem urina, višak izmokravamo, ali je potreban oprez kod visokog unosa i to sintetski dobivene folne kiseline.
Nedovoljna koncentracija folne kiseline u serumu budućih majki je bitan faktor rizika za pojavu defekta neuralne cijevi kod novorođenčeta. Pod defektima neuralne cijevi podrazumijeva se skupina urođenih anomalija kada ne dolazi do potpunog zatvaranja neuralne cijevi, a ovisno o veličini i lokalizaciji defekta manifestiraju se posljedice s manje ili više teškim neurološkim ispadima / anencephalus, spina bifida, i meningomyelocela. Oštećenja se uglavnom javljaju tokom prvih nekoliko sedmica trudnoće i zbog toga je neophodno da žene koje planiraju trudnoću folnu kiselinu unose i prije začeća(posebno žene koje su koristile oralne kontraceptive jer njihova propratna pojava može biti smanjenje folne kiseline u serumu). Znakovi kojima se manifestuje manjak folne kiseline često su vrlo suptilni i mogu se povezati s više stanja kao što su: anemije, gubitak apetita kao i opšta slabost tijela. Sve to može biti popraćeno i glavoboljama, osjetljivošću kože ili nejednakim otkucajima srca.
Najvažniji izvori folne kiseline
Lisnato zeleno povrće izvrstan je izvor folne kiseline, naročito tamnozeleni listovi špinata, kelja ili blitve. Folnu kiselinu takođe sadrže namirnice kao sto su: teleća jetra, leća, pšenične klice, šparoge, grah, raštika, cvekla, grašak, brokula, prokulice, avokado, bundeva, karfiol, mahune, tikvice, banana, celer, kupus, paradajz, limun, paprika, zelena salata, i klice.
Bitno je naglasiti da folna kiselina ne djeluje samostalno, već joj je potrebno međudjelovanje s ostalim prehrambenim i hranjivim tvarima, pa tako pripravci folata ne mogu sami za sebe održati nisku razinu homocisteina u krvi.
Folna kiselina je neophodna za normalan razvoj novorođenčeta i zbog toga se svim ženama preporučuje uzimanje folne kiseline jos u fazi planiranja trudnće, kao i u samoj trudnoći, kako bi se smanjio broj malformacija i omogućio normalan rast i razvoj ploda.